Studentenorganisatie ISO onderzocht recentelijk (2021) hoe veel studenten last hebben van burn-out gerelateerde klachten, zoals emotionele vermoeidheid. Uit dit onderzoek blijkt dat 53 procent van de studenten kampt met klachten. Hoe komt het nou dat zo veel studenten hier last van hebben? En, misschien nog wel belangrijker, wat kun je doen om dit te voorkomen?
Wat is stress?
Een burn-out komt eigenlijk voort uit een overmaat van stress tijdens je studie. Stress is een natuurlijk respons op situaties en daarom ook niet per definitie slecht voor je. In situaties waar het nodig is zorgen stresshormonen ervoor dat je hart sneller gaat kloppen en je alert kunt optreden. Je verhoogde hartslag zorgt er dan voor dat er meer bloed naar je brein en spieren gaat, waardoor je sneller kunt reageren. En, zodra het stressmoment over is breekt je lichaam deze hormonen vanzelf weer netjes af.
Maar, als hetgeen wat jouw stress veroorzaakt aanwezig blijft en de oorzaak dus niet verdwijnt, dan blijven de stresshormonen in je lichaam zitten. Te veel van die stresshormonen, zoals Cortisol, zorgen ervoor dat je een opgejaagd en gespannen gevoel krijgt. Dit kan vervolgens leiden tot sombere gedachten of depressieve gevoelens. Je kunt de stresshormonen niet goed meer afbreken omdat je te veel cortisol in je bloed hebt. Door de adrenaline die hierbij aangemaakt wordt, ga je maar door en door. Terwijl je eigenlijk rust zou moeten pakken. Door deze opbouw kan je lichaam ontregelt en uitgeput raken met de kans op een burn-out als gevolg.
Wil je weten hoe stress precies ontstaat? Hier vind je een mini-college met Prof. Dr. Erik Scherder voor een heldere uitleg.
Wat is de achtergrond van stress?
Naast de biologische uitleg van stress zijn er natuurlijk meer pijnpunten. Tijdens je studie worden er bepaalde verwachtingen van jou geschept, dit door je ouders, vrienden of familie. De verwachtingen kunnen variëren tussen: in 1 keer de juiste studie kiezen, je studie afronden of zelfs de verwachting dat jij de studie cum laude afrondt. Zo kan je bijvoorbeeld met kerst de vraag verwachten van familie: ''En hoe gaat het met je studie?!''. Deze vraag kan al veel stress opleveren als het niet goed gaat. Daarbij is het ook een druk dat jij zo snel mogelijk je studie wilt afronden vanwege het financiële plaatje. Het college is namelijk niet gratis...
Daarbij lijkt het alsof iedereen buiten jou om een perfect leven heeft, naja online dan tenminste. Op social media probeert iedereen zich van zijn beste kant te laten zien en hierdoor kun je het gevoel hebben dat je hard moet werken om ook aan die perfectie te kunnen voldoen of denken dat jouw leven minder mooi is dan dat van anderen.
De bovengenoemde punten zijn allerlei aspecten waar je te veel stress van kan ervaren en wat uiteindelijk kan leiden tot een burn-out.
Meditatie om een burn-out te voorkomen
Mediteren is niet iets nieuws, maar het lijkt de laatste jaren wel steeds vaker toegepast te worden. Het gebruik ervan tijdens je studie, maar ook bij vervelende ervaringen of sportprestaties neemt toe. Mediteren verminderd stress, verlaagt je cortisol en versterkt je immuunsysteem. Een minuut of 5 a 10 per dag zorgt al voor meer rust in je hoofd. ’s Ochtends voor je naar je studie vertrekt, als je op de trein staat te wachten, in het park of voor het slapengaan – pak je oortjes erbij en doe een snelle begeleide meditatie. Begeleide meditatie is perfect om mee te starten als je met meditatie wil beginnen.
Waar vind je dat?
- Op Youtube kun je begeleide meditaties vinden, zoals Sanny Zoekt Geluk en van Michael Pilarczyk.
- Ook apps als Headspace, Insight Timer of the Breathing app kunnen je langdurig helpen met mediteren en tot rust komen.
- Even snel ontstressen? Beluister dan deze spotify lijst. Dit is de top 10 van meest relaxte nummers volgens de wetenschap!
Meteen beginnen?
Er bestaan veel meer dan één meditatietechniek. Maar de rode draad in de technieken zijn vergelijkbaar. Hieronder hebben we een algemene techniek voor je uitgeschreven. Wil je dit proberen? Neem hier eens 5 minuutjes de tijd voor!
- Zoek een rustige plek zodat je niet snel wordt afgeleid
- Ga zitten in een comfortabele houding, zoals op een stoel zitten of op de grond liggen
- Sluit je ogen
- Breng je aandacht naar je adem
- Houd je ogen gesloten
- Merk op dat je buik omhoog en omlaag gaat terwijl je in- en uitademt
- Let op je adem
- Haal je adem naar je buik en vul het als een ballon
- Voel hoe je lichaam groter wordt als je inademt
- Voel hoe je lichaam weer ontspant als je uitademt
- Terwijl je doorgaat met inademen, tel je 1 en bij het uitademen, tel je 2
- Ontspan en herhaal het nemen van 10 langzame, bewuste ademhalingen door je neus en adem uit via je mond
- Glimlach, want je hebt net gemediteerd
Hoe kan je genezen van een burn-out?
Wanneer je het vermoeden hebt dat jij een burn-out hebt, raadpleeg dan direct jouw huisarts en praat hierover.
Het herstel van een burn-out verloopt in 3 fasen. In iedere fase zijn er dingen die u zelf kunt doen om te herstellen. Je huisarts of de praktijkondersteuner kan jou hierin begeleiden. Daarbij kan je ook binnen jouw school een docent of decaan vragen voor hulp.
In de eerste fase leer je te begrijpen en te accepteren dat je een burn-out hebt. Rust en ontspanning zijn belangrijk in deze fase. Wissel activiteiten en ontspanning af.
In de tweede fase ga je mogelijke oorzaken van spanning op een rijtje zetten. Daarna ga je oplossingen bedenken voor deze problemen. Ook kijk je naar hoe je met spanning omgaat.
In de derde fase voer je de zelfbedachte oplossingen uit. Je pakt steeds meer uw normale bezigheden op.
Een belangrijke note! Medicijnen helpen niet om sneller te genezen van een burn-out.